وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در خصوص بیستمین سالگرد معاهده «اساس روابط متقابل و اصول همکاری بین جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه» بیانیه‌ای منتشر کرد.

متن بیانیه به شرح زیر است:

«بیستمین سالگرد «معاهده اساس روابط متقابل و اصول همکاری بین جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه » مصادف با تبادل پیام رهبران جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه شده است.

جمهوری اسلامی ایران به فدراسیون روسیه به عنوان کشور همسایه قدرتمند و دوست خود بر پایه  «همکاری و احترام متقابل» می نگرد و علاقمند به گسترش بیش از پیش روابط خود با این کشور در همه زمینه‌ها است.

در پرتو اراده رهبران و مقامات عالی، همکاری‌های دو کشور در راستای تامین منافع مشترک از مرزهای روابط دوجانبه عبور کرده و وارد کمک به تامین امنیت منطقه ای و بین المللی شده و مستحکم  تر از هر زمان دیگری است.

ایران و روسیه علیه «تحریم های ضد بشری و یک جانبه»، «مداخلات غرب در امور دیگر کشورها»، «ممانعت از ایفای نقش عوامل ثالث در روابط خود» و ضرورت «احترام به حقوق بین الملل» همبستگی کامل دارند.

وزارت امور خارجه فدراسیون روسیه نیز در خصوص بیستمین سالگرد معاهده «اساس روابط متقابل و اصول همکاری بین جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه» بیانیه‌ای منتشر کرد.

متن بیانیه به شرح زیر است:

«12 مارس (سال جاری میلادی) 20-امین سال از زمان امضاء معاهده «اساس روابط متقابل و اصول همکاری بین فدراسیون روسیه و جمهوری اسلامی ایران» می گذرد.

این سند نقطه عطف تاریخی در روابط بین کشورهای ما است. با تکیه بر گرایش به تقویت تماس ها در زمینه های سیاسی، تجاری و اقتصادی، علمی و فنی، فرهنگی و انسانی و دیگر زمینه ها و همچنین (با تکیه بر) درک ضرورت ایجاد صلح مبتنی بر رعایت دقیق مفاد منشور سازمان ملل متحد و حقوق بین الملل، روسیه و ایران در خصوص ایجاد روابط، بر اساس برابری حاکمیت، اعتماد متقابل، احترام به حاکمیت، تمامیت ارضی و استقلال، عدم مداخله در امور داخلی یک دیگر، توافق کردند.

سنن دوستی و حسن همجواری بین روسیه و ایران به نفع شهروندان دو کشور و ثبات و امنیت در منطقه و ماورای آن، هر سال تقویت می شوند.

مسکو و تهران با "بسته" قابل توجهی از دستآورد در همه زمینه ها به (20-امین) سالگرد معاهده رسیدند. ظرفیت ها و پتانسیل استفاده نشده مشارکت متقابلا سودمند، چشم انداز های وسیعی را برای تعمیق آتی و توسعه روابط همه جانبه  پیش روی ما باز می کند».

معاهده «اساس روابط متقابل و اصول همکاری بین جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه» در ۲۲ اسفند ماه سال ۱۳۷۹ برابر با ۱۲ مارس ۲۰۰۱ میلادی در ۲۱ ماده بین سید محمد خاتمی، رئیس وقت جمهوری اسلامی ایران و ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور فدراسیون روسیه در مسکو به امضاء رسید.

کاظم جلالی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در فدراسیون روسیه در گفتگو با خبرگزاری ایرنا، در خصوص آینده این معاهده گفت: «معاهده  «اساس روابط متقابل و اصول همکاری ایران و روسیه» ۲۰ سال پیش در چنین روزی به تصویب دو طرف رسید و  مقرر شده بود که پس از پایان مهلت ۲۰ ساله، اگر دو کشور ایران و روسیه، یکسال قبل از خاتمه دوره معاهده به طرف مقابل ملاحظه و نکته ای را اعلام نکردند به شکل خودکار برای پنج سال قابل تمدید هست و هر پنچ سال به همین نحو می تواند تمدید شود».

سفیر ایران با اشاره به گسترش روابط دو کشور و ضرورت توجه به مسائل روز دنیا که نیاز به تهیه معاهده جدید را افزایش می دهد افزود: «بر این اساس در گفت و گوهایی که محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران  و سرگئی لاوروف، همتای روسی وی داشتند قرار شد پیش نویس این معاهده تهیه شود».

بگفته جلالی روسیه  تهیه این پیش نویس را بر عهده ایران قرار داده است و پیش نویس تهیه شده سپس به طرف روس ارائه می شود تا ملاحظات خود را اعلام و برای تصویب در مجلس های دو کشور نهایی سازی شود.

معاهده «اساس روابط متقابل و اصول همکاری بین جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه» پس از تصویب مجلس شورای اسلامی و تایید شورای نگهبان ایران به صورت قانون در آمده است که متن آن به شرح زیر می باشد:

‌قانون معاهده اساس روابط متقابل و اصول همکاری بین جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه

‌ماده واحده - معاهده اساس روابط متقابل و اصول همکاری بین جمهوری اسلامی ایران و
فدراسیون روسیه مشتمل بر یک مقدمه و بیست و یک‌ماده به شرح پیوست تصویب و اجازه
مبادله اسناد آن داده می‌شود.

‌بسم‌الله الرحمن الرحیم

‌معاهده اساس روابط متقابل و اصول همکاری بین جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه

‌جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه که من‌بعد طرفین خوانده می‌شوند، نظر به
عزم راسخ و سرشار از علاقه‌مندی متقابل هر دو کشور نسبت به‌تحکیم روابط و
همکاریهای همه جانبه بین خود، با اعتقاد به این که توسعه روابط و همکاریهای
فی‌مابین با منافع اساسی دو کشور انطباق دارد، با‌علاقه‌مندی نسبت به بسط روابط
همه جانبه در ابعاد گسترده‌تر و بلند مدت در زمینه‌های سیاسی، تجاری، اقتصادی
علمی، فنی، فرهنگی و... با اعتقاد‌به ضرورت ایجاد جهانی مبتنی بر رعایت جدی مفاد
منشور سازمان ملل متحد و معیارهای حقوق بین‌الملل و با ایمان کامل به این که در
جهان معاصر،‌مسائل بین‌المللی فقط براساس اصول مندرج در منشور سازمان ملل متحد،
من‌جمله : اصول تساوی حاکمیت، استقلال سیاسی، تمامیت ارضی، حل و‌فصل مسالمت‌آمیز
اختلافات، عدم توسل به زور و نیز عدم دخالت در امور داخلی کشورها باید حل و فصل
شوند و با تمایل به مساعدت جهت ایجاد‌صلح، ثبات و با تأکید مجدد بر پایبندی به
اهداف و اصول منشور سازمان ملل متحد، در موارد ذیل به توافق رسیدند:

‌ماده 1 - جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه به عنوان کشورهای دوست، روابط
فی‌مابین را بر پایه برابری حاکمیت، همکاری، اعتماد و احترام‌متقابل به حق حاکمیت،
تمامیت ارضی، استقلال و عدم مداخله در امور داخلی یکدیگر استوار می‌سازند.

‌ماده 2 - هر یک از طرفین متعهد می‌شوند تا از توسل به زور و تهدید در روابط
فی‌مابین پرهیز نموده و اجازه ندهند تا از سرزمین‌شان برای تجاوز و‌عملیات
خرابکاری و تجزیه طلبی علیه طرف دیگر استفاده گردد.

‌ماده 3 - چنانچه یکی از طرفین مورد تجاوز کشور دیگری قرار بگیرد، طرف دیگر ملزم
می‌باشد از هرگونه مساعدت نظامی و یا کمکهای دیگر به‌متجاوز که موجبات ادامه تجاوز
را فراهم می‌آورد، خودداری نموده و سعی نماید تا اختلافات به وجود آمده براساس
منشور سازمان ملل متحد و اصول‌کلی حقوق بین‌الملل حل و فصل گردد.

‌ماده 4 - طرفین موافقت می‌نمایند که اختلافات احتمالی بین خود را صرفاً از طرق
مسالمت‌آمیز حل و فصل نمایند.

‌ماده 5 - طرفین موافقت نمودند، شرایط مناسب حقوقی، اقتصادی، مالی و تجاری برای
فعالیتهای دوجانبه و چند جانبه و نیز سرمایه‌گذاری‌های‌مشترک در کشورهای یکدیگر و
کشورهای ثالث ایجاد نمایند. همچنین طرفین اعتقاد دارند که برای دستیابی به اهداف
فوق‌الذکر، اعطای حقوق‌کاملهْْ ‌الوداد، فعالیت کمیسیون مشترک دائمی ایران و روسیه،
در خصوص همکاریهای اقتصادی، تجاری و همچنین همکاری بین بانکهای دو کشور‌اهمیت به
سزایی دارند.

‌ماده 6 - طرفین به گسترش مناسبات درازمدت و متقابلاً مفید خود به منظور تحقق
طرحهای مشترک در زمینه‌های حمل و نقل، انرژی من‌جمله :‌استفاده صلح جویانه از
انرژی هسته‌ای، احداث نیروگاههای اتمی، صنایع، علوم، فنون، کشاورزی و بهداشت عمومی
مساعدت خواهند نمود.

‌ماده 7 - طرفین با برگزاری مشاوره‌های مستمر به مبادله اطلاعات و تجارب در
زمینه‌های اقتصادی، علمی و فناوری به منظور آشنائی هر چه بیشتر و‌استفاده از
ظرفیتها و امکانات دو کشور در این زمینه‌ها می‌پردازند.
‌طرفین حداکثر تسهیلات مناسب برای فعالیت در کشور خود و همچنین تأمین شرایط لازم
جهت کار و زندگی تجار و کارشناسان شاغل در پروژه‌های‌مشترک را مهیا می‌سازند.

‌ماده 8 - طرفین تماسهای گسترده و نزدیک بین مردم دو کشور و همچنین گسترش همکاری
بین سازمانهای اجتماعی، بنیادها، سازمانهای مذهبی و‌تشکلهای اجتماعی جوانان، زنان
و غیره را فراهم می‌آورند.
‌هر یک از طرفین متقابلاً اقداماتی را به منظور تسهیل در ارائه روادید برای
شهروندان طرف دیگر در چارچوب تماسهای توریستی، اقتصادی، تجاری،‌علمی، فناوری و
فرهنگی به عمل می‌آورند.

‌ماده 9 - طرفین در گسترش هرچه بیشتر همکاریها در زمینه فرهنگ، علوم، تحصیلات،
هنر، جهانگردی، ورزش و سایر زمینه‌های انسان‌دوستانه‌مساعدت می‌نمایند.
‌در این راستا، تماسهای مستقیم بین دانشگاهها، مراکز علمی، فرهنگی و مذهبی،
موزه‌ها، کتابخانه‌ها، مراکز اسناد و همچنین سازمانهائی که در امور‌علمی، فرهنگی و
هنری فعالیت دارند را تشویق می‌نمایند.
‌دو کشور در زمینه چاپ و انتشارات و مبادله اطلاعات میان ادارات خدمات خبری و
اخبار و رسانه‌های گروهی همکاری خواهند نمود.
‌طرفین آموزش زبان فارسی در روسیه و زبان روسی در ایران را مورد تشویق قرار خواهند
داد.

‌ماده 10 - به منظور تعیین جهات و جزئیات همکاری طرفین نسبت به انعقاد
موافقتنامه‌های جداگانه بین مؤسسات و ارگانهای ذی‌ربط دو کشور در‌زمینه‌های مختلف
و مورد علاقه مبادرت خواهند نمود.

‌ماده 11 - طرفین نسبت به توسعه همه جانبه روابط بین پارلمانها من‌جمله تقویت
ارتباط بین گروههای دوستی پارلمانی تلاش خواهند نمود.

‌ماده 12 - طرفین در خصوص گسترش همکاریهای جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه
در تمامی زمینه‌ها در دریای خزر، معاهده بین ایران و‌جمهوری فدراتیو روسیه
سوسیالیستی شوروی مورخ 26 فوریه 1921 و قرارداد بازرگانی و بحرپیمایی میان ایران و
اتحاد جماهیر شوروی‌سوسیالیستی مورخ 25 مارس 1940 و نامه‌های ضمیمه آنها را مبنای
حقوقی ناظر بر فعالیت در دریای خزر می‌دانند.
‌رژیم حقوقی دریای خزر بایستی براساس اتفاق آرا پنج کشور ساحلی تکمیل گردد و طرفین
تا تکمیل رژیم حقوقی دریای خزر هیچ مرزی را در این دریا‌به رسمیت نمی‌شناسند و با
توجه به مبانی فوق، همکاری در دریای خزر را از طریق تدوین چارچوب‌های حقوقی لازم
در زمینه‌های ماهیگیری و‌پرورش ماهی، کشتیرانی، تجارت ساحلی، استخراج منابع معدنی
و حفظ محیط زیست توسعه می‌دهند.

‌ماده 13 - طرفین با استفاده از امکانات و ظرفیتهای یکدیگر در زمینه‌های مختلف
من‌جمله حمل و نقل و انرژی، در سطح منطقه همکاری خواهند‌نمود.

‌ماده 14 - به منظور گسترش و تحکیم روابط دوجانبه و نیز ایجاد و توسعه همکاریهای
چندجانبه با مشارکت دیگر کشورهای منطقه، طرفین علاوه بر‌رایزنی‌های منظم من‌جمله
مشورتهای سطح بالا، مذاکرات و اقدامات لازم را پیرامون تقویت، ثبات، تضمین امنیت و
ارتقاء سطح همکاریها در منطقه‌انجام خواهند داد.
‌در صورت بروز شرایطی که صلح و امنیت بین‌المللی را مختل سازد یا موجبات تهدید آن
و تشنج بین‌المللی را به وجود آورد، طرفین بلافاصله به‌مشاوره با یکدیگر به منظور
اتخاذ اقداماتی که بتواند این شرایط را برطرف نماید، خواهند پرداخت.

‌ماده 15 - طرفین در مورد ارتقاء نقش و کارآئی سازمان ملل متحد به عنوان ابزار
همه‌جانبه حمایت از صلح و امنیت بین‌المللی و یافتن راه حلهای‌کارآمد پیرامون
مسائل مهم بین‌المللی تلاش خواهند نمود.
‌دو کشور همکاریهای خود را در چارچوب سازمان ملل متحد و سایر سازمانها و مجامع
بین‌المللی تعمیق خواهند بخشید.

‌ماده 16 - طرفین در خصوص پیشبرد فرآیند خلع سلاح، کاهش و در نهایت حذف انواع
سلاحهای کشتار دسته‌جمعی تشریک مساعی می‌نمایند. در‌این راستا، دو کشور رایزنیهای
منظمی را به منظور هماهنگی تلاشها در زمینه امنیت بین‌المللی، عدم گسترش و کنترل
صادرات انجام داده و خواهند داد.

‌ماده 17 - طرفین در زمینه محیط زیست از طریق مبادله تجارب در استفاده صحیح از
منابع طبیعی، تعمیم تکنولوژی‌های مناسب از لحاظ زیست‌محیطی و انجام اقدامات مربوط
به حفظ و احیاء محیط زیست همکاری می‌نمایند.
‌طرفین به یکدیگر در حد امکان برای پیشگیری از بلایای طبیعی و برطرف کردن آثار آن
مساعدت می‌ورزند و در جهت تهیه استراتژیهای بین‌المللی در‌زمینه حفظ محیط زیست
تلاش خواهند نمود.

‌ماده 18 - طرفین به صورت دوجانبه و نیز سطح بین‌المللی در راستای ریشه‌کن نمودن
تروریسم بین‌المللی و مبارزه با گروگانگیری، جنایت، حمل و‌نقل غیرقانونی مواد
مخدر، قاچاق اسلحه و میراثهای فرهنگی و تاریخی و سایر اشیاء گرانبها همکاری
می‌نمایند.

‌ماده 19 - طرفین تأکید می‌نمایند که در مقابل تمام اشکال نژادپرستی و تبعیض نژادی
مبارزه نمایند.
‌دو کشور اهمیت زیادی به تفاهم بین اقوام و ادیان قائل بوده و برای تقویت آن و
همچنین تأمین حقوق آنها تلاش خواهند نمود.

‌ماده 20 - این معاهده به تعهدات و حقوق طرفین که ناشی از قراردادها و
موافقتنامه‌های دوجانبه یا چند جانبه بین جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون‌روسیه با
یکدیگر و یا بین آنها با سایر کشورها می‌باشد، لطمه‌ای وارد نمی‌سازد.

‌ماده 21 - معاهده حاضر پس از تصویب مجالس دو کشور و طی مراحل قانونی مربوطه و از
تاریخ تبادل اسناد تصویب شده دارای اعتبار می‌باشد.

‌این معاهده برای مدت ده سال منعقد می‌گردد و در صورتی که هیچ یک از طرفین حداقل
یک سال قبل از پایان اعتبار آن به صورت کتبی طرف دیگر را ‌از قصد خود پیرامون قطع
اعتبار معاهده مطلع نسازد، خود به خود برای دوره‌های پنج ساله بعدی تمدید می‌شود.

‌این معاهده در مسکو در تاریخ بیست و دوم اسفند ماه سال 1379 هجری شمسی برابر با
دوازدهم مارس 2001 میلادی در دو نسخه به زبانهای فارسی ‌و روسی که هر یک از متون
دارای اعتبار یکسان می‌باشد، تنظیم شده است.

‌از طرف جمهوری اسلامی ایران

سیدمحمد خاتمی

ازطرف فدراسیون روسیه
‌‌ولادیمیر پوتین

‌قانون فوق مشتمل بر ماده واحده منضم به متن معاهده شامل مقدمه و بیست و یک ماده
در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ شانزدهم دی ماه یکهزار و‌سیصد و هشتاد مجلس شورای
اسلامی تصویب و در تاریخ 1380.10.27 به تأیید شورای نگهبان رسیده است.

لینک ورود به کانال تلگرام

لینک ورود به صفحه اینستاگرام