عملیات وعده صادق: اهداف و پیامدها
واکنش رسمی تهران دیری نپایید. نظامیان، سیاستمداران، دیپلمات ها و کارشناسان یکصدا اعلام کردند که ایران چنین اقدام گستاخانه و خطای رژیم صهیونیستی را بی پاسخ نخواهد گذاشت. اما نکته تعیین کننده، سخنان رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران بود که در 13 فروردین در دیدار با مسئولان فرمودند: «شکست صهیونیستها قطعاً ادامه خواهد یافت و تلاشهای مذبوحانه آنها مانند این کاری که در سوریه مرتکب شدند و البته سیلی آنها را هم خواهند خورد، مشکلات آنها را علاج نمیکند».
علیرغم اینکه هرگونه اقدام مستقیم و فوری نیروهای مسلح ایران علیه رژیم صهیونیستی به خودی خود ویرانگر است، با این حال حمله گسترده یا قابل توجه ایران به تاسیسات در خاک فلسطین اشغالی قابل انتظار نبود. عملیات "وعده صادق" نیروهای مسلح ایران همان «سیلی» وعده آیتالله خامنهای بود. این عملیات با حضور تعداد محدودی از تجهیزات نیروهای هوافضای جمهوری اسلامی همراه بود.
اطلاعات دقیقی در دست نیست، اما به گفته منابع مختلف و کارشناسان نظامی، 300 تا 350 فروند هواپیما و موشک بالستیک با کاربردهای مختلف در این عملیات شرکت داشتند. اما این اوج توانایی های فناورانه نیروهای هوافضای ایران نبود.
قبلاً در مورد مشروعیت اقدامات ایران بسیار گفته شده است. بسیاری از سیاستمداران حمله ایران به تاسیسات نظامی و اطلاعاتی رژیم صهیونیستی را بخشی از اصل دفاع مشروع بر اساس منشور سازمان ملل متحد تشریح کردند. ظریف وزیر سابق امور خارجه ایران حتی در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس در این باره نوشت.
اما به نظر من عملیات ایران علیه رژیم صهیونیستی را نمیتوان در چارچوب حقوق بینالملل تفسیر کرد، زیرا از نظر تهران، کشوری مانند اسرائیل وجود ندارد و در نتیجه ایران نمیتواند در رابطه با تل آویو از حقوق بین الملل پیروی کند ولی تهران می تواند در قبال رژیم صهیونیستی تنها بر اساس اصول و هنجارهای حقوق بین الملل که مربوط به مقابله و مبارزه با تروریسم بین المللی است رفتار کند. چرا که تمامی رفتار، سیاست و اقدامات رژیم صهیونیستی در قالب تروریسم بین المللی و دولتی توصیف می شود.
اقدامات تهران را می توان از روزنه منافع ملی و به علاوه منافع امت اسلامی تفسیر کرد. ایران با "سیلی" خود، رژیم تروریستی را به طور همزمان به خاطر موارد زیر مورد توبیخ قرار داد: الف) حمله به خاک خود، زیرا تأسیسات دیپلماتیک قلمرو کشورهایی هستند که نمایندگی آنها را بر عهده دارند، ب) نقض حریم هوایی متحد استراتژیک خود، یعنی سوریه و تجاوز به دمشق، ج) ظلم ها و جنایاتی که رژیم صهیونیستی سال هاست علیه فلسطینی ها و دیگران انجام می دهد.
به طور کلی می توان عملیات "وعده صادق" را نوعی رزمایش نظامی محدود با دشمن واقعی و استفاده از مهمات واقعی طبقه بندی کرد که در آن ایران تاکتیک هایی را برای عملیات احتمالی واقعی و گسترده علیه رژیم صهیونیستی تمرین کرد.
اولاً، ایران در این عملیات یک عنصر بسیار مهم از دکترین نظامی و سیاست منطقهای خود را مورد آزمایش قرار داده و کارآمدی آن را نشان داد. یعنی انسجام و هماهنگی اقدامات نیروهای مسلح ایران با همه متحدان منطقهای خود در محور مقاومت. در عملیات "وعده صادق"، همه اعضای جبهه مقاومت درگیر بودند. آنها اثربخشی کار هماهنگ در برابر یک دشمن واحد را ثابت کرده اند.
ثانیاً، تهران با هشدار پیشاپیش به همه کشورهایی که پهپادها و موشکهایش از حریم هوایی آنها پرواز میکردند، ثابت کرد که چقدر برای ثبات در منطقه و پایبندی به اصل حسن همجواری ارزش قائل است.
ثالثاً جمهوری اسلامی یک بار دیگر برتری خود را در منطقه ثابت کرد و گفته هایش مبنی بر توانایی تامین امنیت در منطقه بدون حضور نیروهای خارجی به ویژه آمریکا را به اثبات رساند. قبل از شروع عملیات، مقامات ایرانی به طور رسمی به واشنگتن و همه کشورهای منطقه که پایگاه های آمریکایی در آن مستقر هستند، هشدار دادند که در صورت مداخله نظامی آمریکا از خارج یا از خاک این کشورها، تاسیسات آمریکایی تبدیل به هدف نظامی ایران خواهند شد. با این اقدام آمریکا ناچار شد که به حفظ ثبات و به خطر نینداختن امنیت کشورهای میزبان پایگاه های خودش در منطقه پایبند باشد. بدین ترتیب آبروی آمریکا در منطقه بار دیگر خدشه دار شد. پس از حمله تلافی جویانه ایران به پایگاه آمریکایی عین الاسد در عراق در سال 2020، تردیدی وجود نداشت که اظهارات تهران بلافاصله با اقدام عملی همراه خواهد بود.
رابعاً، نیروی هوافضای ایران با حمله محدود خود به چنین تاسیسات مهم و دور از خاک ایران رژیم صهیونیستی با استفاده از موشک ها و پهپادهای نه چندان پیشرفته و مدرن، افسانه بیعیب بودن سامانه پدافند هوایی رژیم صهیونیستی را از بین برد. فیلمها و تصاویر زیادی در شبکههای اجتماعی منتشر شده است که نشان میدهد «گنبد آهنین» و هواپیماهای رهگیر رژیم صهیونیستی چگونه اجسام پرنده را منهدم میکنند. اما اینکه برخی از موشکها و پهپادهای ایران با موفقیت به هدف اصابت کرده و عموماً هدف خود را با شخم زدن حریم هوایی فلسطین اشغالی دنبال کردند، هم اکنون یک فاجعه ای را برای مقامات صهیونیستی و همه شهرکنشینان صهیونیست رقم زده است.
پیش از این، نیروهای مقاومت بارها افسانه های «قدرت» و «شکست ناپذیری» فناوری و تاکتیک های اسرائیل را از بین برده اند. اما این بار این معانی و تعابیر بطور کل از بین رفتند، دیگر نیستند. همانطور که صهیونیست ها دیگر امیدی به متحدان خود ندارند. در روند حفاظت از حریم هوایی بر فراز سرزمینی که رژیم صهیونیستی در آن مستقر است، نیروهای تمامی متحدان غربی تل آویو مشارکت داشتند. اما این فایده ای نداشت.
از منظر وضعیت بین المللی نیز می توان به چند نکته اشاره کرد. با تأسف بسیار واشنگتن و تل آویو، عملیات "وعده صادق" نیروهای مسلح ایران مورد محکومیت مشترک و جهانی قرار نگرفت. حتی کار به جایی رسید که نمایندگان دیپلماتیک رژیم صهیونیستی در کشورهای مختلف مجبور شدند درب وزارتخانه ها و مقامات عالی کشورهای میزبان خود را بزنند تا از آنها بخواهند عملیات ایران را محکوم کنند. از این رو سفیر رژیم صهیونیستی در فدراسیون روسیه رسماً از مسکو خواست اقدامات تهران را محکوم کند که با پاسخ تند نماینده رسمی وزارت خارجه روسیه مواجه شد.
به طور کلی در سالهای اخیر، به ویژه پس از آغاز رویارویی نظامی مسکو و کیف، روابط روسیه و رژیم صهیونیستی جای تامل دارد. وخامت روابط و تندی لحن بین مسکو و تل آویو همچنان در حال افزایش است. این را هم در سطح رسمی و هم در رسانه ها می توان دید. پیش از این مهمانانی از فلسطین اشغالی یا یهودیانی که از موضع رژیم صهیونیستی صحبت می کردند، مهمان تلویزیون روسیه بودند و آشکارا از منافع تل آویو دفاع می کردند. هیچ کس حتی حرف آنها را قطع نمیکرد. اما امروزه مشاهده چنین رفتاری در تلویزیون روسیه دشوار است.
در خاتمه، با جمع بندی مطالب فوق، می توان اضافه کرد که وقایع پیرامون رژیم صهیونیستی، واکنش این رژیم به آنچه در حال رخ دادن است و واکنش «حلقه نزدیک» آن به وقایع به شدت حاکی از آن است که «قدرت های این جهان» تصمیم به «خشکاندن» این غده سرطانی یعنی رژيم تضعيف شده صهيونيستي گرفته ند. رهبری این رژیم در ناامیدی خود در تلاش است تا "قدرت" خود را از طریق بمباران و نسل کشی علیه غیرنظامیان فلسطینی نشان دهد. عملا وقایع ماه های اخیر از وحشیگری و جنایات رژیم صهیونیستی در عملیات صبرا و شتیلا پیشی گرفته است.
در عین حال، نباید امکان و تمایل متحدان رژیم صهیونیستی، به ویژه آنهایی که در غرب دارای مناصب رسمی نیستند، اما تأثیر زیادی بر آنها دارند، برای ایجاد درگیری مسلحانه در خاورمیانه دست کم گرفت. ما در مورد شرکت های فراملیتی صحبت می کنیم که صنعت نفت و صنایع دفاعی غرب و به ویژه ایالات متحده را کنترل می کنند. هر چند با توجه به قدرت نظامی و سیطره سیاسی منطقه ای جمهوری اسلامی ایران در منطقه، آنها نیز باید قبل از اقدام عجولانه بارها فکر کنند.
بیتردید تهران که سالها محور مقاومت ایجاد کرده و نیروهای مسلح خود را تقویت کرده و تلاشهای فراوانی برای حفظ ثبات منطقه از جمله مبارزه مستقیم با تروریسم بینالمللی انجام داده است، برای غیرقابل پیشبینیترین وقایع و حوادث، راهحل و برنامه عمل دارد. تنها سوال این است که دشمن چقدر می تواند بی پروا باشد و گام هایی بردارد که عواقب آنها را نمی تواند پیش بینی یا کنترل کند.